५ फागुन, भारत । भारतमा कोभिड-१९ संक्रमणबाट मर्नेको संख्या आधिकारिक आँकडाभन्दा आठ गुणा बढी रहेको पाइएको छ। बुधबार सार्वजनिक गरिएको अनुसन्धानमा यस्तो भनिएको हो । 

अनुसन्धानमा यो भनिएको छ कि मृत्युको संख्यालाई कम गरेर कोरोनाको दोस्रो लहरको भयावह प्रभावलाई कम देखाइएको छ। कोलकाताबाट निस्कने अंग्रेजी पत्रिका द टेलिग्राफमा यो समाचार प्रमुख रुपमा छापिएको बीबीसीमा उल्लेख छ।

यस अध्ययनमा नोभेम्बर २०२१ को शुरुवातसम्म ३०.२ लाखदेखि ३०.७ लाख मानिसको कोभिडका कारण मृत्यु भएको बताइएको छ । जबकि आधिकारिक तथ्यांकमा मृत्यु हुनेको संख्या करिब ४ लाख ६० हजार रहेको छ ।

फ्रान्सेली शैक्षिक संस्थाका जनसांख्यिकी क्रिस्टोफ गुइलेमोटोको अनुमान अनुसार जुलाई २०२१ सम्ममा कोभिडका कारण ३ करोड २ लाख मानिसको मृत्यु भएको थियो ।

यो संख्या क्यानडाको टोरन्टो विश्वविद्यालयमा एपिडेमोलोजिस्ट प्रभात झा नेतृत्वको टोलीले गरेको अध्ययनमा पत्ता लागेको अनुमानित संख्यासँग तुलना गर्न सकिन्छ।

गुइलेमोटोले चार फरक क्षेत्रहरूमा कोभिड मृत्युहरू प्रयोग गरेर आफ्नो अध्ययन डिजाइन गरेको हो। कोभिडका कारण केरलामा भएका मृत्यु, भारतीय रेलका कर्मचारी, विधायक-सांसद र कर्नाटकमा विद्यालयका शिक्षकहरूको मृत्युको अध्ययन गरेर राष्ट्रव्यापी मृत्युको अनुमान गरिएको छ।

अध्ययनको यो अनुमान सही भएमा भारत सबैभन्दा बढी मृत्यु हुने देश बन्नेछ। अहिलेसम्म अमेरिकामा कोभिड संक्रमणबाट आठ लाखभन्दा बढीको मृत्यु भइसकेको छ भने ब्राजिलमा ६ लाख र यी देशहरू सूचीमा सबैभन्दा अगाडि छन् ।

पत्रपत्रिकासँग कुरा गर्दै स्वास्थ्य विज्ञहरुले विभिन्न डाटाबेसको विश्लेषणात्मक अध्ययन गर्ने र त्यसमा मृत्यु हुनेको सङ्ख्या कम गर्ने र केन्द्रको तथ्यांकलाई चुनौती दिने यस्ता अध्ययनले चिन्ताजनक हुने बताए ।

भारतको कोभिड मृत्यु दर विश्वको तुलनामा तुलनात्मक रूपमा कम छ, सरकारी गणना अनुसार, प्रति १ हजार जनसंख्या कोभिड मृत्यु दर ०.३ प्रतिशत छ, जबकि विश्व औसत ०.६% छ।

यदि अध्ययनमा ३०.२ लाख देखि ३०.७ लाख सम्मको तथ्यांक सही साबित भयो भने भारतको मृत्युदर २.३ देखि २.६ हुनेछ, जुन विश्वव्यापी औसत ०.६ भन्दा झन्डै चार गुणा बढी हुनेछ।