केही दिनयता आँखा पोल्ने, टाउको दुख्ने, घाँटी दुख्ने, खोकी लाग्ने समस्या प्रायः सबैलाई भइरहेको छ । स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार वायू प्रदुषण बढ्दा हामीलाई यस्ता समस्याहरू देखिएको हो । यतिमात्रै होइन, अहिलेको हावामा क्यान्सर र बाँझोपनसमेत गराउने सक्ने रसायनहरू छन् । यो अवस्थामा वायु प्रदूषणबाट बँच्न के गर्ने ? यसै विषयमा स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. प्रकाश बुढाथोकीसँग गरिएको कुराकानी :

अहिलेको हावा किन हानिकारक छ ?

हावामा हानिकारक रसायनहरू छन् । सिसाका कण, हेभी मेटल कण, डाइअक्सिन, नाइट्रसका कणहरू लगायत विषाक्त रसायनहरू छन् । ती रसायन हाम्रो छालामा पर्‍यो, स्वासनलीमा गयो भने त्यसले घाउ बनाउँछ र संक्रमण गराउँछ । क्यान्सर गराउने, बाझोपनको समस्यासमेत हुन्छ । अहिलेको हावामा यस्ता हानिकारक कणहरू छन् । त्यसैले जोगिनुपर्छ ।

वायु प्रदूषणको असरबाट बच्न के गर्ने ?

अहिलेको हावा हानिकारक छ । तत्काल पर्ने असरलाई कम गर्न सकेसम्म घरबाहिर ननिस्कने, आँखालाई जोगाउन चस्मा लगाउने, छिटो समयका लागि मात्रै बाहिर निस्कने गरौँ । मर्निङ वाक नजाऔँ । पानी बढी खाने, पौष्टिक आहार खाने, मौसमी फलफूल खाने । किनभने यस्ले रोगप्रतिरोधात्क क्षमता बढाउँछ । जोखिम समुहहरू ज्येष्ठ नागरिक, बालबालिका, गर्भवती महिला, दीर्घरोगीहरू सकेसम्म बाहिर ननिस्कँदा राम्रो हुन्छ ।

हावाको गुणस्तर सुधार गर्न के गर्न सकिन्छ ?

एक्यूआई लेबल अर्थात् हावाको गुणस्तर तीन सयभन्दा बढी भयो भने त्यो विपद् हो । तीन सय नपुगे पनि मानव स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हावा बगिरहेको छ । अहिले हावाको एक्यूआई लेबल दुई सयमाथि पुगेको छ भने दुई सय ३० सम्म पनि पुगेको छ ।

यो अवस्थामा जथाभावी फोहोर जलाउने भएन । धुलोधुवाँ उड्ने काम नगर्ने । वायु प्रदूषण हुने कलकारखाना बन्द गर्ने, विद्यालयहरू पनि बन्द गर्ने । सवारी साधन जोरबिजोर गर्ने हो कि भन्ने तर्फ लाग्नुपर्छ । एक्यूआई तीन सयभन्दा बढी पुगेको अवस्थामा विपद् निम्तन्छ । विपद् ज्यादै खतरनाक हुन्छ ।

#हावा प्रदूषण