२९ साउन, काठमाडौं । काठमाडौँ महानगरपालिकाले पूर्ण क्षमतामा फोहोर व्यवस्थापनको काम गरिरहेको छ। हिजो (साउन २८ गते) फोहोर बोकेर १५२ वटा गाडीहरु बञ्चरे डाँडा ल्याण्डफिल साइडमा पुगेका थिए।

आजदेखि संख्या बढाएर दैनिक २५० देखि ३५० वटासम्म फोहोर बोकेका गाडी बञ्चरे पुर्याउने योजना बनाइएको थियो । योजनाअनुसार काम गर्न विहानै अवरोध आइलाग्यो।

तारेकश्वर नगरपालिका वडा नं.३ का अध्यक्ष पर्शुराम अर्यालकाअनुसार गए राती अज्ञात समूहले तीनपिप्ले आठमाइल नजिक ढकाल खोलामा करिब ३ ट्रक फोहोर फाले। पानीको मुहानमा फोहोर फालिएको जनाउँदै स्थानीयले विहान सडक अवरुद्ध गरेका थिए।

वडाध्यक्ष अर्याल भन्छन्, ‘प्रहरीसँग समन्वय गरेर दोषी पत्ता लगाउने भनेर स्थानीयलाई सम्झाएपछि आजको अवरोध खुलेको छ।’

महानगरका प्रमुख बालेन्द्र शाह (बालेन) भन्छन्, ‘फोहोर व्यवस्थापनमा उत्पादकदेखि व्यवस्थापनको चक्रमा काम गर्ने सबैको सहयोग आवश्यक छ।

काठमाडौँबाट ७५ गाडी र त्यति नै मात्रामा अरु पालिकाहरुबाट दैनिक फोहोर उत्सर्जन हुने भएकाले हरेक दिन १५० गाडी फोहोरको व्यवस्थापन हुनु पर्छ। विगतका अवरोधले संकलित फोहोरलाई नियमित अवस्थामा पुर्याउन केही समय लाग्नेछ।’

विविध प्रतिकुलताका बाबजुद फोहोर व्यवस्थापनमा खटिनेहरुको प्रशंशा गर्दै प्रमुख शाहले, अवरोध नगर्ने स्थानीय, फोहोर संकलन तथा लैजान सफाइ कर्मचारी र चालकहरु, अवरोध खुलाउन क्रियाशील सुरक्षाकर्र्मीसहित सम्बद्ध सबैलाई धन्यवाद दिएका छन।

‘हामी यो पनि विश्वास दिलाउन चाहन्छौँ कि सिसडोलको दुरावस्था बञ्चरेमा दोहोर्याउने छैनौँ। थुप्रिएको फोहोर व्यवस्थापन नभइ अन्य विकल्पहरुमा जानु व्यवहारिक रुपमा कठिनाइ भएकाले मात्रै बाध्य भएर अहिलेको व्यवस्थापनको तरिका अपनाइ रहेका हौँ।’

प्रमुख शाह भन्छन, ‘फोहोरको दीर्घकालीन व्यवस्थापनका लागि योजनाहरु छन्। तिनको कार्यान्वयनका लागि हदैसम्म प्रयास गरिनेछ ।

हाम्रो अन्तिम लक्ष्य फोहोरको त्यस्तो व्यवस्थापन हो, जहाँ कोही पनि फोहोरबाट आक्रान्त हुनु पर्दैन, कसैले गुमाउनु पर्दैन र सबैको साझा जीत हुनेछ।’

महानगरको वातावरण तथा कृषि विभागका प्रमुख सरिता राईकाअनुसार हिजो साइडमा पुगेका ४५ वटा गाडीले आज बिहान फोहोर खन्याएका छन्। साइटमा फोहोर सम्याउन, थिच्न तथा माटोले पुर्न २ वटा डोजर प्रयोगमा छन्।

जसमध्ये एउटा महानगरको हो भने अर्को भाडामा लिएर सञ्चालन गरिएको हो। महानगरका २ वटामध्ये एउटाको मर्मत भइरहेको छ।’

फोहोर व्यवस्थापन चक्रका बारेमा राई भन्छन, ‘साइटमा फोहोर खन्याएर मात्र हुँदेन। त्यसलाई सम्याउनु पर्छ। थिच्नु पर्छ।

ग्याँस निष्कासन हुने भेन मिलाउनु पर्छ। माटोले छोप्नु पर्छ। साइट व्यवस्थापनका लागि डोजरको क्षमता र जनशक्तिको क्षमता मिलाउनु पर्छ।’

उनकाअनुसार सडक अवरुद्ध गर्ने खालको अवरोध त छँदैछ। त्यसमा खाल्टाखुल्टी र पहिरो तथा संख्यात्मक रुपमा धेरै गाडीहरु दोहोरो रुपमा चलाउन कठिन छ। यी समस्या महानगरपालिकाको एक्लो समस्या वा एक्लैले समाधान गर्न सकिने खालको होइन।

ढकाल खोलामा फोहोर १ जना पक्राउ

ढकाल खोलामा फोहोर फाल्नेमध्ये एकजना पक्राउ परेका छन्। नगर प्रहरी नायब उपरीक्षक पूर्णचन्द्र भट्टका अनुसार, फोहोरमा प्रमाण खोजेर फोहोर उत्पादन भएको ठाउँ पत्ता लागेको थियो।

‘त्यस ठाउँबाट कसकसले फोहोर संकलन गर्छन्, खोजेर चालक पक्राउ गरिएको हो।’ प्रहरी नायव उपरीक्षक भट्ट भन्छन्, ‘बालुवा बोक्ने ट्रिपरले फोहोर बोकेर गएको भेटियो।

शंकास्पद चालकलाई सोधखोज गर्दा बेलुका ६ बजे ल्याण्डफिल साइडमा फोहोर फालेको बताए। हामीले हिजो अपरान्ह साढे ४ बजे साइड बन्द गरेका थियौँ।

यसरी अनुमान गरेर उत्तर दिन थालेपछि हामीले सोधेका अरु प्रश्नमा चालकले फोहोर फालेको स्वीकार गरेको हुन्।’ उनले फोहोर फाल्न प्र ३ —००३—१२४६ नं को गाडी प्रयोग गरेका थिए।

प्रमाण खोजेर हामी फोहोर फाल्ने अन्यलाई पनि खोजी गरिरहेका छौँ। भट्टको भनाइ छ।

आलेटारमा रहेको शसस्त्र प्रहरी बेस क्याम्प साउन २८ गतेदेखि बञ्चरे डाँडामा सारिएको छ। साउन २३ गते राती फोहोर व्यवस्थापनमा प्रयोग हुने साधन तथा उपकरणमा तोडफोड भएपछि सुरक्षा पोष्ट सारिएको हो।