दोस्रो विश्वयुद्धपछि केही सीमित देशहरूले मात्र परमाणु हतियारको विकास गरेका थिए, तर शीतयुद्धकालदेखि विश्वभरि परमाणु प्रतिस्पर्धा तीव्र बन्यो।

२० चैत, काठमाडौं । विश्वका धेरै देशहरू आफ्नो सैन्य शक्ति बढाउन विभिन्न प्रकारका घातक हतियारहरू निर्माण गरिरहेका छन्।

दोस्रो विश्वयुद्धपछि केही सीमित देशहरूले मात्र परमाणु हतियारको विकास गरेका थिए, तर शीतयुद्धकालदेखि विश्वभरि परमाणु प्रतिस्पर्धा तीव्र बन्यो।

हाल विश्वका नौ देशहरूसँग मात्र यी हतियार छन्, जसले अन्तर्राष्ट्रिय शक्ति सन्तुलनमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। विशेषगरी, अमेरिका र रूससँग कुल परमाणु भण्डारको ९० प्रतिशतभन्दा बढी हिस्सा छ । दक्षिण एशियाबाट भारत र पाकिस्तान पनि परमाणु शक्ति प्रतिस्पर्धामा छन्।

यी हतियारहरू शान्ति र स्थायित्वका लागि चुनौतीका रूपमा देखिएका छन्, जसले विश्व सुरक्षा रणनीतिलाई प्रभाव पार्छ।

केही देशहरू परमाणु हतियार बनाउन प्रयासरत छन्, तर अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबन्धका कारण उनीहरू खुला रूपमा यसलाई सम्पन्न गर्न सकेका छैनन्। हेरौं, कुन देशसँग कति परमाणु हतियार छन् :

सन् २०२५ मा परमाणु हतियार भएका ९ प्रमुख देशहरू

१. रूस

रूससँग विश्वमा सबैभन्दा बढी परमाणु हतियार छन्। फेडेरेसन अफ अमेरिकन साइन्स्टिस्ट्स (एफएएस) का अनुसार, रूससँग ५,४४९ परमाणु हतियार छन्।

२. अमेरिका

परमाणु हतियारको सङ्ख्यामा अमेरिका दोस्रो स्थानमा आउँछ। एफएएसका अनुसार, अमेरिकासँग ५,२७७ परमाणु हतियार छन्।

३. चीन
चीन विश्वको तेस्रो ठूलो परमाणु शक्ति हो। एफएएसका अनुसार, चीनसँग ६०० भन्दा बढी परमाणु हतियार छन्।

४. फ्रान्स

फ्रान्स चौथो स्थानमा छ। एफएएसका अनुसार, फ्रान्ससँग २९० भन्दा बढी परमाणु हतियार छन्।

५. संयुक्त अधिराज्य (युके)

संयुक्त अधिराज्य (बेलायत) पाँचौँ स्थानमा आउँछ। एफएएसका अनुसार, बेलायतसँग २२५ भन्दा बढी परमाणु हतियार छन्।

६. भारत

भारत विश्वको छैटौँ ठूलो परमाणु शक्ति सम्पन्न देश हो। एफएएसका अनुसार, भारतसँग १८० भन्दा बढी परमाणु हतियार छन्।

७. पाकिस्तान

पाकिस्तान सातौँ स्थानमा छ। एफएएसका अनुसार, पाकिस्तानसँग १७० भन्दा बढी परमाणु हतियार छन्।

८. इजरायल

इजरायलले अहिलेसम्म सार्वजनिक रूपमा परमाणु हतियारको स्वामित्व स्वीकार वा अस्वीकार गरेको छैन। तर एफएएसका अनुसार, इजरायलसँग ९० भन्दा बढी परमाणु हतियार छन्।

९. उत्तर कोरिया

उत्तर कोरिया नवौँ स्थानमा छ। उत्तर कोरियासँग ५० भन्दा बढी परमाणु हतियार छन्।

परमाणु हतियारको हिसाबले नेपालको छिमेकमा रहेका देशहरू भारत र पाकिस्तान लगभग बराबरीको अवस्थामा छन्। भारतसँग १८० भन्दा हतियार छन् भने पाकिस्तानसँग १७० भन्दा बढी हतियार छन्। तर, यो सङ्ख्या मात्र नभएर प्रक्षेपण क्षमता, रणनीतिक नीति र प्रविधि पनि महत्वपूर्ण मानिन्छ।

विश्वमा केही सीमित देशहरूसँग मात्र परमाणु हतियार छन्, जसले वैश्विक शक्ति सन्तुलनलाई प्रभावित पार्छ। विशेषगरी, रूस र अमेरिकासँगै भारत, पाकिस्तान, चीन जस्ता देशहरू परमाणु हतियारमा आफ्नो स्थान बलियो बनाउन लागिपरेका छन्।

देश |परमाणु हतियार| सैन्य शक्ति